Doha’nın 30 kilometre dışında Heenat Salma adlı çiftlikteyim.Tarım, mimarlık ve toplum gelişiminde bütünsel yöntemlere adanmış çok disiplinli bir proje bu aslında. “Misafirperverlik, sağlıklı yaşam, yaratıcılık ve tarıma yönelik etik yaklaşımlar aracılığıyla insanları doğayla buluşturuyoruz.” diye özetliyorlar.Aslında tam 3 yıl önce, Venedik Bienali’nde Caravane Earth Vakfı sayesinde ilk kez haberdar oluyorum Heenat Salma’dan.Caravan Earth Vakfı, 2018 yılında iki kıtada aynı anda hafif ve taşınabilir bir meclis inşa ederek Bambu-Tekstil Mimarisi Girişimi’ni başlatmış. Simón Vélez ve Stefana Simić, bambu çerçeveyi Kolombiya’da tasarlarken, Ahmed Chmiti ve Boujad Kabilesi kooperatifi, Fas’taki yün çatısını ve duvarlarını elle dokumuş.
Bu proje ilk kez Venedik’teki 17. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin açılışında San Giorgio Maggiore Manastırı’nda sergilendi.
‘Majlis’, küratör Haşim Sarkis’in verdiği tema ‘Birlikte nasıl yaşayacağız? çerçevesinde bir araya gelinen ve tartışılan bir alan olarak kullanıldı.
Daha sonra bu proje Doha’ya da taşındı.Caravane Earth, sanat, zanaat, mimari, tarım ve eğitim ile etik girişimciliği ve refahı teşvik etme misyonuna sahip uluslararası bir vakıf. Sosyal, kültürel ve ekolojik alanlarda olumlu sistemli etki yaratmak için çalışıyorlar.“Yerel kültürün değerini bilen, doğayla etkileşimin sorumluluğunu üstlenen, sağlıklı toplumların olduğu bir gezegende yaşamak istiyoruz” diyorlar.Yerel zanaatkarlığı, yerel mimariyi, geleneksel tarımı ve bütünsel eğitimi canlandırarak toplulukları güçlendirmeye çalışıyorlar.Bunun için de kültürel programlar oluşturuyorlar, birçok farklı ülkeden sanatçıları, zanaatkarları konuk ediyorlar.
Al Attiya Ailesi işbirliğiyle hayata geçirilen Heenat Salma Çiftliği de bu vakfın bir uzantısı.
“Heenat Salma’yı gıda kültüründe disiplinler arası farkındalık modüllerini ve onarıcı tarımda uygulamalı programları kolaylaştıran yaşayan bir laboratuvar olarak tasavvur ediyoruz.” diyorlar.2019 yılında, bütünsel bir çiftlik modeli ve Katar’daki geleneksel bir çiftliği rejeneratif tarım merkezine dönüştürmeyi amaçlayan 10 yıllık bir strateji geliştirmek için tarım bilimi, mimari, su altyapısı ve zanaat alanlarında kendini adamış profesyonellerden oluşan bir grubu bir araya getirmişler.Şimdi Doha Forum için gittiğim Doha’da Heenat Salma’yı gezerken düşünmeden edemiyorum, Türkiye’de de yerel zanaatkarları, sanatçıları, mimarları, tasarımcıları, çiftçileri, şefleri destekleyen benzer projeler yapılsa ne güzel olur.
Felekşan Onar sergisi Doha’da müzede
Doha’ya daha önceki gidişimde İslam Eserleri Müzesi tadilattaydı, gezme fırsatım olmamıştı.
Bu sefer, mimar Ieoh Ming Pei imzalı müzeyi gezme şansım oluyor.
Müze, Doha Limanı kıyısından 60 metre ileride kurulan yapay bir ada üzerinde.
Louvre Piramidi’nin de mimarı olan Pei, ilhamını Kahire’deki Tolunoğulları Camii avlusunda bulunan 13. yüzyıl yapısı sebilden almış.
Bina bir Türk firması olan Baytur İnşaat tarafından 2006’da tamamlanmış.
Burada Katar kraliyet ailesinin 1980’lerden beri İspanya, Mısır, İran, Irak, Türkiye, Hindistan, Orta Asya’dan topladığı 7. yüzyılla 19. yüzyıl arasındaki el yazmaları, dokumalar, cam ve seramik objelerden oluşan bir koleksiyon var.Şam Odası’nda ise Fyshan Glass Studio ile tanıdığımız Felekşan Onar’ın “Parçalanmış 2023” adlı eseri sergileniyor.7 Mayıs 2024 tarihine kadar sergilenecek olan eser, ülkemizi ve Kuzey Suriye’yi harap eden son depremlerin ardındaki trajediyi simgeleyen, gözle görülür çatlaklara sahip cam kuşları içeriyor.Felekşan Onar, kuşların hem kırılganlığın hem de gücün sembolü olduğunu, doğal afetlerin ardından sıklıkla benzer bir onarım ve restorasyon sürecinden geçtiklerini söylüyor.Ayrıca cam kuşların, insanların yerlerinden edilmenin getirdiği acıyı temsil ettiğini, ancak aynı zamanda koşullar ve çevre karşısında ayakta kalma ve güçlü kalma isteklerini de gösterdiklerini ekliyor.
Sergiyi gezdikten sonra ise Pritzker ödüllü İngiliz mimar David Chipperfield imzalı The Ned’e gidiyorum.
Soho House Grubu’nun Doha’daki ilk projesi otel ve üyelik kulübü The Ned de müze gibi gezilebilecek, görülmesi gereken bir yer olmuş.
